Dowiedzmy się czegoś więcej o PUFA :)

Ostatni nasz post dotyczący kwasów tłuszczowych cieszył się dużym zainteresowaniem, dlatego w pierwszej wolnej chwili postanowiłam napisać kolejną jego część :) dzisiaj chce przekazać Wam więcej informacji odnośnie kwasów tłuszczowych wielonienasyconych. To może zacznijmy od początku.

Wyróżniamy:

•  kwasy tłuszczowe nasycone (KLIK)
•  kwasy tłuszczowe jednonienasycone,
•  kwasy tłuszczowe wielonienasycone. 

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone (tzw. PUFA) posiadają dwa albo więcej podwójnych wiązań, ponadto kwasy te mogą posiadać konfigurację cis lub trans. W większości przypadków, kwasy tłuszczowe nienasycone posiadają konfigurację cis, wyjątkiem są kwasy tłuszczowe znajdujące się w tłuszczu mleka krowiego, mięsie wołowym oraz łoju, w których nieznaczna część kwasów tłuszczowych (ok. 2%) może występować w konfiguracji trans.

Do kwasów tłuszczowych wielonienasyconych zaliczamy:

• Kwas linolowy
• Kwas alfa-linolenowy
• Kwas gamma- linolenowy
• Kwas arachidonowy
• Kwas eikozopentaenowy
• Kwas dokozopentaenowy
• Kwas dokozoheksaenowy

Kwasy tłuszczowe nasycone oraz jednonienasycone, podobnie jak cholesterol mogą być syntetyzowane w organizmie człowieka. Natomiast wyróżniamy dwa kwasy tłuszczowe wielonienasycone: linolowy, należący do kwasów n-6, oraz kwas L-linolenowy, należący do rodziny n-3, które nie są syntetyzowane w naszym organizmie i muszą być dostarczone wraz z dietą, dlatego nazywamy je NNKT czyli niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi.

Do kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 zaliczamy również kwas EPA czyli eikozopentaenowy oraz dokozoheksaenowy (DHA). Z kolei do rodziny n-6 zalicza się również kwas arachidonowy. Kwasy te pełnią  istotną rolę dla  zachowania naszego zdrowia.  Ponadto mogą być syntetyzowane w naszym organizmie jedynie z kwasów NNKT.

Ale dlaczego kwasy te są tak istotne dla naszego zdrowia? Jakie pełnią rolę w naszym organizmie? Już wyjaśniam :)

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone w przeciwieństwo do kwasów nasyconych, oprócz funkcji energetycznych, pełnią również rolę budulcową! Stanowią niezbędny składnik budulcowy komórek, ponadto są stałym składnikiem fosfolipidów błon komórkowych i mitochondrialnych. Co jeszcze?

Kwasy tłuszczowe nienasycone odpowiadają za prawidłową gospodarkę lipidów we krwi, wpływając na transport i metabolizm cholesterolu, przyczyniają się zmniejszenia jego zawartości w surowicy krwi.

Kolejną ważną ich funkcją jest zapobieganie powstawaniu zakrzepów naczyniowych, nadciśnieniu tętniczemu krwi a także zwiększenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe serca, dzięki temu wpływają na zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego. Czy coś jeszcze? Oczywiście :)

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone biorą udział w syntezie eikozanoidów. Pierwszy raz o nich słyszycie? To nic innego jak biologicznie aktywne substancje o charakterze hormonów tkankowych. Substancje te oddziałują na czynność wielu tkanek i narządów, przy czym najważniejszą rolę pełnią w regulowaniu czynności układu sercowo-naczyniowego.

W wielu przeprowadzonych badaniach wykazano, iż tłuszcze roślinne, będące źródłem WNKT (wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), głównie z rodziny n-6 korzystnie oddziałują na naszą gospodarkę lipidową, pod warunkiem, że będziemy jednocześnie spożywać odpowiednią ilość witaminy E. Dlaczego? Ponieważ kwasy te podatne są na proces utleniania, ze względu na zwartość wiązań podwójnych. Tłuszcze utlenione są bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia, dlatego też podaż w naszej diecie nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie powinna być powiązana z odpowiednią zawartością witaminy E.

W takim razie gdzie możemy znaleźć wielonienasycone kwasy tłuszczowe?

Poniżej tabela, przedstawiająca produkty spożywcze będące źródłem poszczególnych kwasów tłuszczowych :)

Kwas tłuszczowy wielonienasycony	Źródło
Linolowy	Oleje: krokoszowy, kukurydziany, słonecznikowy, arachidowy, z zarodków pszennych i z pestek winogron, oliwa, orzechy włoskie
Gamma- linolenowy	Olej z wiesiołka, olej z ogórecznika,
Arachidonowy	W niewielkich ilościach w mięsie i przetworach mięsnych
Alfa-linolenowy	Oleje: lniany, rzepakowy, sojowy
Eikozopentaenowy	Łosoś
Dokozoheksaenowy	Olej z makreli

A co się dzieje gdy w naszym organizmie występują niedobory wielonienasyconych kwasów tłuszczowych?

Przede wszystkim następuje zmniejszenie przyrostu masy ciała i spowolnienie wzrostu, występują również zmiany skórne jak zapalenie skóry czy zwiększona utrata wody, zwiększona wrażliwość na infekcje, zaburzenia transportu cholesterolu czy zwiększenie kruchości naczyń włosowatych. Ponadto zaburzenia nerkowe m.in. nadciśnienie nerkowe, wydalanie sodu z moczem czy martwica brodawek z krwiomoczem. Objawem niedoboru tych kwasów jest również osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego oraz znaczenie pogorszenie procesu gojenia się ran.

Szczególnie wrażliwe na niedobory tych kwasów są młode organizmy, dlatego jeśli wraz z dietą nie dostarczymy odpowiedniej ich ilości, objawy pojawią się znacznie szybciej niż u dorosłych.

Macie jakieś pytania? Jeśli tak, piszcie do nas :)